اوریون (Mumps) جزو بیماری های ویروسی و مسری تلقی می شود و ممکن است غدد بزاقی (غدد پاروتید) هر طرف از صورت را تحت تاثیر قرار دهد. در این بیماری غدد پاروتید متورم و دردناک می شوند.
غدد بزاقی
در اصل سه جفت غده ی بزاقی اصلی در دهان ما وجود دارد که شامل پاروتید، زیرزبانی و زیرفکی می شود و هر غده ا طریق مجرایی مخصوص در ارتباط با فضای داخلی دهان قرار می گیرد.
این بیماری خیلی فراگیر نیست و علت آن تزریق واکسن های مرتبط با آن است اما در صورتی که همه گیری اتفاق بیافتد افرادی که واکسینه نشده اند در معرض خطر بیشتری قرار می گیرند ولی افراد واکسینه در صورت ابتلا هم علائم خفیف تری را بروز می دهند.
علائم بیماری اوریون چیست؟
علائم ناشی از این بیماری معمولا ۲ تا ۳ هفته بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می شود. ممکن است یک سری از افراد مبتلا به اوریون علائمی نداشته باشند و یا علائم بسیار خفیفی را از خود بروز دهند.
اولین علائم اوریون ممکن است بسیار شبیه به آنفولانزا باشد مانند:
- تب
- سردرد
- درد عضلانی
- بی اشتهایی
- خستگی
تورم غدد بزاقی که بین گوش و فک قرار دارد معمولا در عرض چند روز شروع می شود و علائم آن ممکن است شامل موارد زیر شود:
تورم یک یا هر دو غده در طرفین صورت
درد یا حساسیت در اطراف تورم
در موارد نادرتر، تورم غده بزاقی کف دهان
آیا بیماری اوریون مسری است؟
بله، اوریون یک عفونت ویروسی بسیار مسری است.در صورتی که کودک شما به اوریون مبتلا شده است به این نکته توجه کنید که این بیماری معمولا تا ۵ روز پس از تورم غدد بزاقی مسری است و سعی کنید در این زمان تماس کودکات با اطرافیان را به حداقل برسانید و از فرستادن کودکتان به مدرسه خودداری کنید.
اتیولوژی (علت شناسی)
اوریون یک بیماری ویروسی است و زمانی که یک فرد مبتلا به اوریون باشد به علت وجود ویروس در بزاق فرد، احتمال انتقال این ویروس از طریق سرفه و عطسه وجود دارد.
احتمال انتقال این ویروس از طریق تنفس قطرات بزاق آلوده و همچنین از طریق لمس این قطرات و در نهایت دست زدن به صورت و علاوه بر آن از طریق بوسیدن و استفاده ی مشرک از بطری آب و … وجود دارد.
شیوع این بیماری در مکان هایی بیشتر است که افراد در مکان های بسیار نزدیک بهم کار و یا زندگی می کنند مانند دانشگاه ها،مدارس و …
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که خودتان و یا فرزندتان علائم مشابه با اوریون دارید حتما به پزشک مراجعه کنید. این بیماری معمولا تا حدود پنج روز پس از شروع تورم شروع به پخش شدن می کند. در صورتی که فکر می کنید مبتلا به اوریون شده اید حتما پیش از مراجعه به پزشک به آنها اطلاع دهید تا اقدامات لازم برای حضور شما در آنجا محیا شود.
در صورت وجود علائم زیر حتما آنها را جدی بگیرید و پیگیری کنید:
- تب ۳۹ درجه یا بیشتر
- مشکل در خوردن و آشامیدن
- سردرگمی و سرگردانی
- معده درد
- درد و تورم در بیضه ها
عوارض اوریون
احتمال بروز عوارض ناشی از این ویروس در بین افرادی که واکسینه نشده اند بیشتر است در یک سری از موارد ممکن است حتی تورم غده ی بزاقی اتفاق نیافتد.
در صورتی که این ویروس به بافت های دیگر بدن برسد ممکن است عوارض زیر را ایجاد کند:
- تورم در بیضه ها. این عارضه اورکیت هم نامیده می شود و همچنین موجب ایجاد درد شدید نیز می شود و معمولا زمان شیوع آن پس از بلوغ است.تورم بیضه ها ممکن است منجر به کاهش اندازه ی بیضه ها و کاهش احتمال باروری شود.
- تورم تخمدان ها. این عارضه اوفوریت هم نامیده می شود و باعث درد،ناراحتی معده، استفراغ و تب می شود و این عارضه هم پس بلوغ شایع تر است.
- انسفالیت. تورم و التهاب در مغز است و ممکن است به بافت های درونی مغز آسیب برساند. این عارضه ممکن است منجر به عدم هوشاری، تشنج و از دست دادن کنترل عضلانی شود.
- مننژیت. مننژیت در واقع تورم و التهاب غشاهای اطراف مغز و نخاع است و ممکن است منجر به سفتی سر و گردن و حتی تب شود. مننژیت مرتبط با اوریون به ندرت مشکلات طولانی مدت ایجاد می کند.
- کاهش شنوایی. این عارضه ممکن است به صورت ناگهانی (سکته ی گوش) و یا در طول زمان اتفاق بیافتد. این اختلال معمولا پس از درمان بیماری کمی بهبود می یابد.
- پانکراتیت. می تواند در اثر تورم به پانکراس آسیب برساند و باعث ایجاد پانکراتیت شود و علائم آن ممکن است شامل درد یا حساسیت در نزدیکی معده، استفراغ و تب باشد.
- سقط جنین. ابتلا به این ویروس در ۱۲ هفته ی ابتدای بارداری ممکن است خطر پایان بارداری را افزایش دهد و منجر به سقط جنین شود
تشخیص
پزشکان در این زمان درباره ی علائم فرد مبتلا به اوریون سوال هایی می پرسند و علاوه بر آن یک سری از معاینات فیزیکی هم انجام می شود آنها ممکن است اوریون را براساس غدد بزاقی متورم شده تشخیص بدهند. روش دیگری که برای تشخیص این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد انجام یک آزمایش خاص است که در این آزمایش مقداری از مخاط گلو و یا مایعات درون دهان کودک را برمی دارند و ان را برای بررسی وجود ویروس اوریون به آزمایشگاه می فرستند.
پیشگیری از اوریون
اکثر افرادی که واکسن اوریون را تزریق کرده اند به طور کامل واکسینه شده اند و احتمال ابتلای آنها به این بیماری بسیار کاهش می یابد باید به این نکته توجه کرد که اکثرا افراد مبتلا شده به اوریون، کسانی هستند که واکسن مناسب را تزریق نکرده اند و یا با گذشت زمان میزان آنتی ژن موجود در خونشان کاهش یافته است.
برخی از افرادی که در معرض خطر بیش تری برای ابتلا به اوریون قرار دارد شامل موارد زیر می شوند:
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
افرادی که سفرهای بین المللی دارند.
افرادی که واکسینه نشده اند.
واکسن MMR
واکسن اوریون بخشی از واکسن MMR است که به طور معمول در دوران کودکی تزریق می شود این واکسن شامل بیماری های اوریون، سرخک و سرخجه است و اکثرا در دو نوبت تزریق می شود که این دو نوبت شامل:
اولین دوز که در ۱۲ الی ۱۵ ماهگی تزریق می شود.
دوز دوم که در سن ۴ تا ۶ سالگی و قبل از ورود به مدرسه تزریق می شود.
درمان بیماری اوریون چیست؟
در واقع درمان خاصی برای اوریون وجود ندارد و این بیماری باید سیر خود را طی کند و معمولا پس از چند هفته خود به خود بهبود می یابد.
ما برای درمان اوریون بیشتر تمرکز خود را روی کاهش علائم و درد بیمار می گذاریم و مراحل درمانی پیشنهادی ما شامل موارد زیر است:
- مصرف زیاد مایعات
- قرقره کردن آب نمک گرم
- مصرف غذاهای آبکی مانند سوپ
- از مصرف غذاها و خوراکی های اسیدی خودداری کنید.
- کیسه ی یخ و یا گرم روی غدد متورم شده قرار دهید.
- برای کاهش درد از داروهایی مانند استامینوفن و ایبوبروفن استفاده کنید.
به این نکته توجه کنید که در طول درمان به کودکتان قرص آسپرین ندهید زیرا مصرف قرص آسپرین در طول زمانی که ویروس اوریون در بدن وجود دارد می تواند بسیار خطرناک باشد و حتی ممکن است منجر به ابتلای کودکتان به سندرم ری و یا حتی نارسایی های کبدی، تورم مغز و … شود.
سوالات متداول
1) علت اصلی ابتلا به اوریون چیست؟
ویروسی به نام اوریون که نوعی پارامیکسوویروس است باعث ایجاد این بیماری می شود. این ویروس از طریق تماس مستقیم با بزاق آلوده یا از طریق قطرات تنفسی از بینی، دهان یا گلوی فرد آلوده از فردی به فرد دیگر سرایت می کند بنابراین ویروس می تواند از طریق سرفه، عطسه و یا صحبت کردن منتقل شود.
2) علائم شایع بیماری اوریون چیست؟
دردناک شدن فک، تب خستگی، بی اشتهایی، سردرد و تورم غدد بزاقی که بین فک و گوش قرار دارد.
3) در صورت ابتلا به اوریون از مصرف چه چیزی خودداری کنیم؟
در این زمان از مصرف غذاهای ترش و اسیدی بپرهیزید زیرا در این زمان غدد بزاقی بسیار دردناک است و مصرف ای غذاها باعث آسیب بیشتر می شود.
4) آیا می توان درمان اوریون را نادیده گرفت؟
خیر، در صورت عدم درمان، اوریون می تواند حتی کشنده هم باشد. با این حال مرگ و میر ناشی از اوریون بسیار نادر است بنابراین توصیه ی ما این است که در صورت ابتلا به اوریون به یک پزشک گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
5) آیا ممکن است که یک فرد دوبار به اوریون مبتلا شود؟
اکثر افرادی که یکبار اوریون گرفته اند از ابتلای مجدد در امان هستند ولی درصد کمی از افراد ممکن است دوبار به این بیماری مبتلا شوند.
6) کمبود کدام ویتامین می تواند بر روی ابتلا به اوریون تاثیرگذار باشد؟
چون بیماری اوریون یک بیماری ویروسی است بنابراین کمبود ویتامین ها نمی تواند بر روی ابتلا به اوریون تاثیر گذار باشد.
بدون دیدگاه