سرگیجه هنگام بستن چشم؛ سرگیجه شرایطی است که در آن احساس عدم تعادل می کنید. انگار شما یا محیط اطرافیان تان در حال حرکت، چرخش یا تاب خوردن است. این حالت می تواند منجر به تهوع و ناتوانی شود. سرگیجه بیشتر در افراد مسن شایع است اما می تواند هر دو جنس را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد. ممکن است شرایط موقتی یا دائمی باشد. سرگیجه به ویژه هنگامی مشکل ایجاد می کند که در حین انجام وظایفی مانند رانندگی یا کار بروز کند.
سرگیجه و عدم تعادل اولین علامت اختلال تعادل است. اگر در طول سرگیجه، چشمان خود را ببندید، احساس می کنید در حال چرخش یا افتادن هستید. سرگیجه شدید می تواند باعث استفراغ شود و شما را از راه رفتن باز دارد.
دلایل اصلی سرگیجه شامل موارد زیر است :
- سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم
- ضربه به سر
- نوریت وستیبولار
- بیماری منیر
درمان مناسب می تواند عود بیماری را کاهش داده و پیشرفت بیماری را کند نماید. علائم و تجربه شخصی خود را به عنوان راهی برای کمک به ارزیابی و تشخیص علت اختلال در نظر داشته باشید.
سرگیجه هنگام بستن چشم
سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم نوعی اختلال در سیستم تعادل گوش داخلی است. این سرگیجه به شناور بودن آزادانه ذرات ریز کربنات کلسیم مربوط است. این ذرات به طور طبیعی در گوش وجود دارند اما به دلایلی از جای خود کنده میشوند. این ذرات کنده شده به قسمتی میروند که نباید در آنجا باشند. جابجایی و حرکات خاص سر می تواند باعث حرکت این ذرات شده و سرگیجه ایجاد نماید.
بسیاری از متخصصان توصیه می کنند که به پشت بخوابید. در این حالت کریستال های مجرای گوش شما کمتر دچار جابجایی میشود. بنابراین باعث حمله سرگیجه می شوند. اگر قرار است در نیمه های شب بیدار شوید هیچگونه حرکت ناگهانی با سر یا گردن نداشته و به آرامی بلند شوید.
بسیاری از بیماری ها می توانند باعث سرگیجه شوند. به ویژه بیماری هایی که شامل گردش خون ضعیف و فشار خون پایین می شوند. اولین قدم برای تشخیص، یک معاینه کامل پزشکی از جمله آزمایش میزان اکسیژن و قند خون است.
ادیومتری، یک آزمایش کامل از توانایی های مختلف شنوایی است. الکترونیستاگموگرافی، دستگاهی است که حرکات چشم را در شرایط مختلف اندازه گیری می کند. انجام و تفسیر نتایج این آزمون ها توسط شنوایی شناسان صورت می گیرد. این افراد متخصص اختلالات شنوایی و تعادل هستند.
منییر (هیدروپس آندولنفاتیک):
یکی از اختلالات گوش داخلی ما محسوب میشود.
مکانیزم ایجاد این بیماری، همان هیدروپس آندولنفاتیک (تولید زیاد مایع آندولنف (آندولنف چیست؟ یک مایع که درون ساختارهای گوش داخلی ما یعنی همان حلزون گوش و بخش دهلیزی وجود دارد و نقش بسیار مهمی در کارکرد این بخشها دارد)یا جذب کم آن) است.
از علائم این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱– سرگیجه (به صورت چرخشی و حملهای است و معمولا بیش از ۲۰ دقیقه طول میکشد)
۲– وزوز گوش (به صورت یک صدای بلند و سوت مانند که در طول حمله شدید رخ میدهد یا حتی بدتر میشود)
۳– کاهش شنوایی (یک افت شنوایی حسی-عصبی که فرکانسهای پایین را درگیر میکند)
۴– احساس پری و کیپی در گوش
علائم شنوایی مثل وزوز و کم شنوایی بیشتر در یک گوش رخ میدهد ولی در نهایت ممکن است هر دو گوش بیمار درگیر شوند.
این بیماری حالت پیشرونده دارد یعنی علائم گفته شده به صورت تدریجی و کم کم بروز پیدا میکند به طور مثال کاهش شنوایی ناشی از منییر در اوایل بیماری به صورت نوسانی است (یعنی بیمار در یک سری از زمانها مشکل شنوایی دارد و در یک سری از زمانها مشکل شنوایی ندارد) اما در طول سالها اغلب یک کاهش شنوایی دائمی ایجاد میکند. کاهش شنوایی ناشی از منییر میتواند از هر الگویی پیروی کند اما کاهش شنوایی در فرکانسهای پایین در اوایل بیماری شایعتر است.
با گذشت زمان و پیشرفت بیماری حالت تهوع و استفراغ ناشی از سرگیجه کمتر شده ولی وزوز گوش و کاهش شنوایی تشدید میشود.
این بیماری معمولا در سنین ۴۰ تا ۶۰ سالگی خود را نشان میدهد و معمولا در خانمها شایعتر است.
در ۲۰٪ موارد سابقهی خانوادگی دیده شده است.
اتیولوژی (علت شناسی)
از عللی که میتواند منجر به منییر شود میتوان به این موارد اشاره کرد:
-آلرژی
-افزایش فشار داخل جمجمهای
-نقص ایمنی
-کمبود ویتامین
-کمبود پروتئین
-علل روان شناختی مانند استرس و اضطراب
-تغییرات یونی
-تغییرات هورمونی
تشخیص
• تاریخچه گیری کامل و دقیق
• نوار گوش (ادیومتری)
• تست فشار گوش داخلی (ECochG)
• مجموعه تستهای تعادل و سرگیجه (VNG)
درمان
در اصل برای این بیماری تاکنون درمان قطعی کشف نشده است و تنها کاری که میتوان برای این بیماران انجام داد کنترل کردن بیماری است.
طبق آمار کاشت حلزون در بیماران مبتلا به منییر مفید واقع شده است.
در این بیماری مهمترین و تاثیر گذارترین درمان رعایت کردن رژیم غذایی است برای مثال به این بیماران توصیه میشود که از مصرف زیاد نمک و کافئین خودداری کنند. از دیگر توصیههایی که به این بیماران میشود میتوان به سیگار نکشیدن، مصرف آب و مایعات زیاد، عدم مصرف الکل و همچنین رانندگی نکردن در هنگام حملات سرگیجه و… اشاره کرد.
اگر بیمار به درمانهای دارویی که توسط متخصص گوش و حلق و بینی تجویز شده است پاسخ ندهد میتوان با استفاده از یک سری آنتی بیوتیک که به طور مستقیم به گوش میانی تزریق میشود بیماری را تا حد امکان تحت کنترل درآورد.
یکی دیگر از روشهای درمانی توصیه شده برای بیماران مبتلا به منییر درمان پالس فشاری است که در این روش درمانی یک دستگاه در قسمت گوش خارجی بیمار قرار داده میشود و پالسهای متناوب فشار هوا را به گوش میانی میرساند به نظر میرسد که این پالسهای فشاری روی مایع آندولنف تاثیر میگذارد و باعث جلوگیری از سرگیجه میشود.
روشهای جراحی هم برای درمان این بیماری وجود دارد که امروزه خیلی مورد استفاده قرار نمیگیرد
نوریت وستیبولار
این بیماری نیز مانند منییر یک اختلال گوش داخلی است که در اصل بر بخش دهلیزی عصب گوش داخلی تاثیر میگذارد.
نوریت دهلیزی (وستیبولار) که به آن فلج دهلیزی یک طرفه حاد هم گفته میشود که یکی از علائم شایع سرگیجه است. این سرگیجه معمولا تهوع و استفراغ را به دنبال دارد.
علامت اصلی آن سرگیجه حاد چرخشی طولانی مدت است که با حرکت سر تشدید میشود. سرگیجهی ناشی از نوریت وستیبولار به نوعی جزو سرگیجههای طولانی مدت طلقی میشود که ممکن است ساعتها و یا حتی روزها طول بکشد این بیماران اغلب برای کاهش سرگیجه مجبورند ساعتها بیحرکت بمانند و اغلب به علت شدت زیاد سرگیجه به اورژانس مراجعه میکنند. در این بیمارانعدم تعادل و تمایل به افتادن به سمت آسیب دیده، مشاهده شده است. در این بیماری معمولا کاهش شنوایی وجود ندارد.
علائم
۱– سرگیجهی چرخشی شدید (احساس چرخش)
۲– مشکلات تعادلی (تلو تلو خوردن)
۳– تهوع و استفراغ
۴– مشکل در تمرکز
۵– حساسیت حرکتی شدید
–نوریت وستیبولار مزمن چیست؟
فاز مزمن این بیماری میتواند بین چند هفته تا چند ماه طول بکشد و علائمی مانند:
سبکی سر (سرگیجهی خفیف همراه با حرکت سر وبدن)، حالت تهوع خفیف، مشکل در راه رفتن و حفظ تعادل به خصوص در محیطهای شلوغ و احساس پری و کیپی در گوش را به همراه داشته باشد.
اتیولوژی (علت شناسی)
علت دقیق این بیماری مشخص نیست اگرچه گاهی گفته میشود که این بیماری ناشی از التهابی است که از یک سری از عفونتهای ویروسی به وجود میآید و همچنین از علل دیگری که ذکر شده است میتوان به نارسایی عروقی (مانند شریان دهلیزی قدامی) اشاره کرد.
شروع این بیماری اغلب اوقات با یک عفونت ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی یا دستگاه گوارش است.
از جمله عفونتهایی که به نظر میرسد در ابتلا به این بیماری نقش مهمی دارند میتوان به سرخک و اوریون اشاره کرد.
-این عارضه عمدتا افراد بین ۳۰ تا ۶۰ را تحت تاثیر قرار میدهد و اوج ابتلای آن برای خانمها دهه چهارم و برای آقایان دهه ششم زندگی است.
تشخیص
در ابتدا بیمار باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کند و سپس برای انجام تستهای تشخیصی به شنواییشناس ارجاع داده شود.
از جمله تستهای تشخیصی:
• نوار گوش (ادیومتری)
• مجموعه تستهای تعادل و سرگیجه (VNG)
درمان
علائم ناشی از نوریت وستیبولار معمولا پس از یک دورهی ۴۸ تا ۷۲ساعته کاهش مییابد و بازگشت تدریجی به تعادل طبیعی طی تقریبا ۶ هفته اتفاق میافتد.
درمان اولیه برای این بیماری استفاده از سرکوب کنندههای دهلیزی است و علاوه بر این استراحت وعدم فعالیت زیاد در اوایل بیماری بسیار توصیه میشود پس از کاهش سرگیجه در اثر داروهای استفاده شده تجویز سرکوب کنندههای دهلیزی تا حد زیادی کاهش پیدا میکند یا حتی ممکن است متوقف شود.
برای تسریع بیشتر روند بهبودی، یک سری تمرینات دهلیزی (تعادلی) به بیمار داده میشود که نقش کلیدی در درمانعدم تعادل او دارد.
سرگیجهی وضعیتی حملهای خوش خیم (BPPV)
یکی از شایعترین علل سرگیجه است.
این بیماری میتواند باعث ایجاد دورههای کوتاه سرگیجه خفیف تا شدید شود که این سرگیجهها معمولا با تغییر وضعیت شروع میشوند مثلا حرکت سر به بالا و پایین یا پهلو به پهلو شدن هنگام خواب و…
علت ایجاد این بیماری جا به جا شدن (رها شدن و تکان خوردن) یک سری کریستال از جنس کلسیم کربنات در بخش دهلیزی گوش داخلی است بدین صورت که این کریستالها از جای طبیعی خود جدا میشوند و به صورت آزادانه در این بخش حرکت میکنند.
علائم
۱– سرگیجه (احساس اینکه شما یا محیط اطراف در حال چرخش یا حرکت هستید)
۲-عدم تعادل
۳– تهوع و استفراغ
این علائم و نشانهها معمولا در مدت کوتاهی (اغلب در حد یک دقیقه) به طول میانجامد و اینکه حملههای ناشی از BPPV میتوانند برای مدتی ناپدید شوند و سپس دوباره عود کنند.
فعالیتهایی که این علائم و نشانهها ر در بیمار ایجاد میکند از فردی به فرد دیگر متفاوت است ولی به طور کلی تغییر وضعیت سر باعث بروز این نشانهها میشود.
یک سری از افراد مبتلا به BPPV ممکن است هنگام راه رفتن و ایستادن هم احساسعدم تعادل داشته باشند.
اتیولوژی (علت شناسی)
• -ضربه به سر
• -عفونت
• -کهولت سن
این بیماری بیشتر در سنین بالا و به ویژه ۶۰ سالگی به بالا رخ میدهد.
تشخیص
در تشخیص این بیماری تاریخچه گیری بسیار مهم و تعیین کننده است.
انجام یک سری از تستها توسط شنواییشناس نیز نقش مهمی در تشخیص صحیح این بیماری دارد مانند مجموعه تستهای VNG
درمان
کلیدیترین و تاثیرگذارترین درمان برای BPPV مانوردرمانی است که توسط شنواییشناس انجام میگیرد و معمولا درمانهای دارویی برای این بیماری انجام نمیشود مگر اینکه بیمار از تهوع و استفراغ شدید رنج ببرد و حتی نتواند انجام مانور را تحمل کند. یکی از انواع مانورهایی که برای درمان این بیماری استفاده میشود مانور ایپلی است ولی این مانور در همهی بیماران جوابگو نیست.
بعد از انجام مانور بیمار باید با احتیاط راه رفتن را آغاز کند و از حرکات سریع و عجولانه خودداری کند و تا مدتی از تکانهای شدید و سریع سر خودداری کند و همین طور از خوابیدن بر روی گوش آسیب دیده تا چند روز خودداری کند.
برای درمان این بیماری به ندرت جراحی توصیه میشود زیرا خطراتی مانند کاهش شنوایی را در پی دارد.
در یک سری از افراد ممکن است این بیماری در دورههای مختلف عود کند توصیهای که به این افراد میشود انجام یک سری تمرینات خانگی است (که باز هم هم توسط شنواییشناس داده میشود) که به کنترل و مدیریت آن کمک میکند.
سلام،من فردی هستم که مدام تو اتوبوس هستم و توی راه هستم،ولی جدیدا دچار یه مشکل شدم،وقتی تو اتوبوس هستم و چشمام بازه هیچ مشکلی ندارم ولی وقتی چشمام رو موقعی که هوشیارم میبندم سرم گیج میره و احساس معلق بودن دارم و یهو وحشت برم میداره،دلیلش چی میتونه باشه؟
سلام
برای تشخیص دقیق نیاز هست آزمون سیستم تعادل انجام بشه در صورت امکان تشریف بیارین کلینیک آزمون سیستم تعادل انجام بشه براتون،ممکن هست مبتلا به بیماری حرکت باشین
با ارزیابی تعادل میشه دقیق تر نظر داد و درمان مناسب رو بهتون ارائه کرد.
معمولا این حالت در افرادی رخ میدهد که مبتلا به بیماری حرکت (motion sickness)هستند.
البته با توجه به اینکه طیف بیماریهایی که ممکن است باعث سرگیجه شوند زیاد است ،توصیه میکنیم در صورت امکان به کلینیک شنوایی مراجعه فرمایید تا ارزیابی های تعادل کامل برای شما انجام شود و بصورت قطعی تشخیص انجام شود و سپس راهکار درمانی مناسب به شما ارائه گردد.
سلام وقتی چشمهامومیبندم صدایی مدام توی سرم کموزیادمیشه ونمیتونم بخوابم دلیلش چیه؟ممنون
وزوز گوش یا تینیتوس یکی از بیماری های شایع گوش است. اگر در سکوت و عمدتا هنگام خواب صدایی در گوش خود احساس میکنید اولین قدم بررسی سیستم شنوایی است، معمولا شروع کم شنوایی با احساس صدا در سکوت آغاز می شود
سلام من چن وقتی هست که وقتی میخوام بخوابم تا چشم هیم رو میبندم سرگیچه میگیرم علت سرگیچه چی هست
ممنون میشم اگه راهنماییم کنید
اگر با تغییر حالت سر هنگام دراز کشیدن دچار سرگیجه می شوید احتمالا به نوعی از سرگیجه ای با منشا گوش به نام bppv مبتلا شده اید
جهت اطلاعات بیشتر مقاله ی مربوط به سرگیجه ی وضعیتی خوش خیم مراجعه کنید